Η διαφορά μεταξύ οδήγησης με camera monitor system και καθρεφτών

Η οδήγηση φορτηγών με πλαϊνούς καθρέφτες ήταν πάντα κάτι που οι οδηγοί θεωρούσαν δεδομένο. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, αρκετοί κατασκευαστές έχουν αρχίσει να προσφέρουν συστήματα παρακολούθησης με κάμερες (camera monitor systems). Αλλά πότε και πού μπορεί να είναι χρήσιμα και ποια είναι τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα μιας κάμερας έναντι ενός καθρέφτη;

Το 2016, τα Ηνωμένα Έθνη εισήγαγαν έναν κανονισμό που επέτρεπε την αντικατάσταση των καθρεφτών από συστήματα παρακολούθησης με κάμερες (camera monitor systems). Ένα από τα οφέλη ήταν ότι βελτιώθηκε η λεγόμενη άμεση ορατότητα, που σημαίνει την ορατότητα από την πλευρά του οδηγού: δηλαδή, αυτό που μπορεί να δει κανείς χωρίς τη βοήθεια καθρεφτών ή καμερών.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά ότι ο επερχόμενος κανονισμός γενικής ασφάλειας θα μειώσει τον αριθμό των ατυχημάτων και ελπίζει ότι θα σωθούν πάνω από 25.000 ζωές και θα αποφευχθούν τουλάχιστον 140.000 σοβαροί τραυματισμοί έως το 2038. Τα συστήματα παρακολούθησης με κάμερες (camera monitor systems) μπορούν συμβάλλουν σε αυτούς τους αριθμούς, καθώς βελτιώνουν την άμεση ορατότητα. Όμως ο κύριος λόγος πίσω από την ανάπτυξη των συστημάτων παρακολούθησης με κάμερες (camera monitor systems) ήταν η καλύτερη αεροδυναμική και η δυνατότητα εξοικονόμησης καυσίμου και εκπομπών CO2.

«Όλοι θέλουν να βελτιώσουν την κατανάλωση καυσίμου ή ενέργειας και με μειωμένη αντίσταση αέρα από τους καθρέφτες, οι πιο λεπτές μονάδες κάμερας μπορούν να βελτιώσουν την ενεργειακή απόδοση έως και 1,5%*. Αλλά είναι επίσης σημαντικό να δούμε ποια λύση ταιριάζει στον πελάτη και βελτιώνει την εμπειρία οδήγησης», λέει ο Gabor Szalo, Senior Engineering Specialist in Visibility στη Volvo Trucks.

Το πρώτο φορτηγό με κάμερες αντί για πλαϊνούς καθρέφτες ήρθε το 2019 και οι τεχνικές δυνατότητες αναπτύσσονται ραγδαία από τότε. Αρκετοί κατασκευαστές έχουν παρουσιάσει φορτηγά με camera monitor systems και το κίνητρο που δίνει η μελλοντική νομοθεσία επιταχύνει τη διαδικασία. Μέχρι το 2029, ο ευρωπαϊκός κανονισμός γενικής ασφάλειας  (GSR) θα υλοποιήσει απαιτήσεις άμεσης ορατότητας για όλα τα φορτηγά που έχουν ταξινομηθεί πρόσφατα, για να ελαχιστοποιηθούν τα τυφλά σημεία και να βελτιωθεί η άμεση ορατότητα των οδηγών από τα οχήματά τους.

Πέρα από τις τεχνικές εξελίξεις και την επερχόμενη νομοθεσία, υπάρχουν δυνατότητες και οφέλη, καθώς και προκλήσεις και περιορισμοί, όσον αφορά στην οδήγηση με κάμερες αντί για καθρέφτες. Παρακάτω παρατίθενται μερικές από τις πτυχές που μπορούν να ληφθούν υπόψη:

Τα οφέλη της οδήγησης με camera monitor system έναντι πλευρικών καθρεφτών

Αεροδυναμική:

• Η αεροδυναμική ενός φορτηγού έχει μία από τις μεγαλύτερες άμεσες επιρροές στην οικονομία καυσίμου και, κατά συνέπεια, στον περιβαλλοντικό αντίκτυπο. Δεδομένου ότι τα camera monitor systems μειώνουν τον αντίκτυπο της αντίστασης του αέρα σε σύγκριση με τους παραδοσιακούς πλαϊνούς καθρέφτες, θα μειώσουν την κατανάλωση καυσίμου και ενέργειας.
  
  

Ορατότητα και ασφάλεια:

• Όταν χρησιμοποιείται κάμερα, δεν υπάρχουν φυσικοί καθρέφτες που εμποδίζουν την ορατότητα του οδηγού. Συνεπώς, οι κάμερες είναι κατάλληλες για περίπλοκες καταστάσεις στην κυκλοφορία: για παράδειγμα, όταν ευάλωτοι χρήστες του δρόμου βρίσκονται κοντά στο φορτηγό ή σε κυκλικούς κόμβους όπου οι καθρέφτες μπορεί να εμποδίσουν την ορατότητα του οδηγού.
• Μπορεί επίσης να υπάρχει αυτόματη ή χειροκίνητη παρακολούθηση τρέιλερ στις κάμερες, για να μπορείτε να παρακολουθείτε τις κινήσεις του τρέιλερ ή για χρήση κατά την οπισθοπορεία. Αυτά είναι ψηφιακά οφέλη που δεν είναι δυνατά με τους πλαϊνούς καθρέφτες.
• Οι ενσωματωμένες γραμμές αναφοράς (κατά την αλλαγή λωρίδας) μπορεί να είναι μια άλλη μορφή ψηφιακής υποστήριξης με camera monitor system.
• Με τους τυπικούς κυρτούς καθρέφτες υπάρχει κάποια παραμόρφωση της εικόνας, λόγω της ακτίνας του καθρέφτη. Για ένα camera monitor system, υπάρχουν δυνατότητες διόρθωσης της παραμόρφωσης της εικόνας, ώστε οι οδηγοί να μπορούν να βλέπουν μια εικόνα που είναι πιο κοντά στην πραγματικότητα.
• Όταν ο οδηγός κοιμάται, μπορεί να υπάρχουν λειτουργίες επιτήρησης με camera monitor system. Μπορεί επίσης να ενεργοποιηθεί από το εσωτερικό της καμπίνας, χωρίς να χρειάζεται να κλείσουν οι κουρτίνες.
   

Καιρός και σκοτάδι:

• Μια κάμερα γενικά προσφέρει καλύτερη ορατότητα κατά τη διάρκεια της βροχής, καθώς ο φακός μπορεί να προστατεύεται καλύτερα μέσα στον βραχίονα της κάμερας. Αλλά ίσως το πιο σημαντικό είναι ότι η οθόνη βρίσκεται μέσα στην καμπίνα, βελτιώνοντας την ορατότητα σε σύγκριση με την παρουσία καθρέφτη, όπου τόσο το παράθυρο όσο και ο ίδιος ο καθρέφτης εκτίθενται στη βροχή.
• Είναι πιο εύκολο να διατηρείτε καθαρό τον φακό της κάμερας παρά έναν παραδοσιακό καθρέφτη με μεγαλύτερη γυάλινη επιφάνεια. Η κάμερα είναι επίσης γενικά τοποθετημένη ψηλότερα στο εξωτερικό του φορτηγού, καθιστώντας την λιγότερο ευαίσθητη στη βρομιά.
• Στο σκοτάδι, οι κάμερες μπορούν να παρέχουν το πλεονέκτημα της καλύτερης ορατότητας σε σύγκριση με τους καθρέφτες, καθώς και της βελτιωμένης νυκτερινής όρασης, λόγω της δυνατότητας της κάμερας να λειτουργεί σε συνθήκες χαμηλού φωτισμού.
   

Συμμόρφωση με τη νομοθεσία:

• Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, δεδομένου ότι υπάρχουν νομικές απαιτήσεις για την άμεση ορατότητα στον κανονισμό γενικής ασφάλειας (GSR) 2029, ένα camera monitor system θα μπορούσε να προσφέρει μια προτιμώμενη επιλογή.
• Τα οχήματα άνω των 12 μετρικών τόνων που θα διέρχονται από το Λονδίνο από το 2024 πρέπει να έχουν βαθμολογία τριών αστεριών (με βάση το τι μπορούν να βλέπουν οι οδηγοί απευθείας από τα παράθυρα της καμπίνας) ή να είναι εξοπλισμένα με μια σειρά συστημάτων ασφαλείας. Αυτό κάνει τα φορτηγά με κάμερες που αντικαθιστούν τους καθρέφτες προτιμότερη επιλογή.
  
  

Οι προκλήσεις της οδήγησης με camera monitor system έναντι πλευρικών καθρεφτών

Ορατότητα και ασφάλεια:

• Οι καθρέφτες παρέχουν τρισδιάστατη εικόνα ενώ τα συστήματα κάμερας είναι δισδιάστατα. Η όραση βάθους, η εκτίμηση της απόστασης και της ταχύτητας των οχημάτων που ακολουθούν μπορεί να χρειαστεί λίγο χρόνο για να τη συνηθίσουν οι οδηγοί.
• Η ανάλυση της κάμερας μπορεί να είναι μειονέκτημα σε σύγκριση με έναν καθρέφτη. Οι καθρέφτες προσφέρουν το ίδιο επίπεδο ευκρίνειας με τα μάτια σας. Οι κάμερες διαθέτουν ευρυγώνιο φακό και οθόνη με περιορισμένη ανάλυση. Αυτό μπορεί να καθιστά πιο δύσκολο για τους οδηγούς να κρίνουν την απόσταση. Η επιλογή της ανάλυσης εικόνας και του μεγέθους της οθόνης είναι επομένως σημαντικοί παράγοντες.
• Η τοποθέτηση των οθονών πρέπει να προσαρμόζεται ώστε να ταιριάζει στο εσωτερικό της καμπίνας για να αποφευχθεί η δημιουργία άλλου τυφλού σημείου. Μπορεί να οδηγήσει σε μικρότερο μέγεθος οθόνης από τους τυπικούς καθρέφτες, γεγονός που κατά συνέπεια επηρεάζει τα μεγέθη των αντικειμένων στην οθόνη.
   

Επισκευές:

• Υπάρχουν αισθητήρες και οθόνες σε ένα camera monitor system βάσει ενός υπολογιστή που διαχειρίζεται την εικόνα. Η επισκευή τυχόν ζημιών θα μπορούσαν να είναι πιο δαπανηρή. Ωστόσο, αυτό εξαρτάται από το ποιο εξάρτημα πρέπει να αντικατασταθεί ή εάν καλύπτεται από συμφωνητικό υπηρεσιών.
   

Οδηγική εμπειρία:

• Ο έλεγχος μιας δισδιάστατης εικόνας σε μια οθόνη κάμερας είναι διαφορετικός από τον έλεγχο των τυπικών καθρεφτών. Σήμερα, οι περισσότεροι οδηγοί είναι συνηθισμένοι στην οδήγηση με κλασικούς πλαϊνούς καθρέφτες, συνεπώς η οδήγηση με κάμερες είναι μια νέα εμπειρία οδήγησης στην οποία πρέπει να προσαρμοστούν.
• Κάτι ακόμη που πρέπει να συνηθίσουν, αλλά κυρίως να μάθουν, είναι οι τεχνικές ρυθμίσεις και οι νέες λειτουργίες. Αυτά πρέπει να ενσωματωθούν στην καθημερινή ρουτίνα του οδηγού, όταν μαθαίνει πώς να κάνει ελιγμούς, καθώς και να υπολογίζει σωστά την ταχύτητα, τις αποστάσεις και τις γύρω περιοχές.
  
  

Πώς να επιλέξετε - Το μέλλον των πλαϊνών καθρεφτών και των camera monitor systems

Τόσο τα camera monitor systems όσο και οι παραδοσιακοί καθρέφτες έχουν τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά τους. Η οδηγική εμπειρία με πλαϊνούς καθρέφτες έναντι των camera monitor systems είναι διαφορετική και είναι επίσης πιθανό οι οδηγοί να έχουν διαφορετικές προτιμήσεις.

Ορισμένες κατηγορίες οδηγών μπορεί επίσης να είναι πιο εύκολο να προσαρμοστούν: Για παράδειγμα, οι οδηγοί μεταφορών μεγάλων αποστάσεων μπορεί να συνηθίσει τη χρήση καμερών πιο γρήγορα από εκείνους που οδηγούν πολύ μέσα σε πόλεις, όπου ο συνεχής υπολογισμός αποστάσεων και η αξιολόγηση του βάθους της ορατότητας είναι ζωτικής σημασίας και όπου μπορεί να απαιτείται συχνότερα η οπισθοπορεία.

«Οι προτιμήσεις μπορεί να διαφέρουν, αλλά ο στόχος με τις κάμερες είναι να μεταφέρουν στην οθόνη μια εικόνα που βρίσκεται όσο το δυνατόν πιο κοντά στην πραγματικότητα, για να προσφέρουν την καλύτερη δυνατή οδηγική εμπειρία. Για τους νέους οδηγούς, οι κάμερες μπορεί να αποτελέσουν το πρότυπο και η επιλογή τους μπορεί επίσης να εξαρτάται από το πόσο ανοιχτοί είναι σε αλλαγές και νέες ψηφιακές λύσεις στο περιβάλλον οδήγησης», λέει η Hanna Degerman, User Experience Product Planner στη Volvo Trucks.

Ο Kjell Brunnström είναι ανώτερος επιστημονικός υπάλληλος στο Ερευνητικό Ινστιτούτο RISE της Σουηδίας, με εξειδίκευση στην οπτική αντίληψη. Πιστεύει ότι οι κάμερες μπορεί στο εγγύς μέλλον να προτιμώνται και να χρησιμοποιούνται συχνότερα, αλλά μπορεί επίσης να είναι επωφελές να προστεθούν ορισμένες πτυχές στα camera monitor systems για να μπορέσουν να γίνουν προτιμώμενη επιλογή για όλους και για κάθε κατηγορία του κλάδου των μεταφορών.

«Στη σημερινή τους εκδοχή, τα camera monitor systems παρέχουν μειωμένο βάθος ορατότητας σε σύγκριση με τους τυπικούς πλαϊνούς ή πίσω καθρέφτες. Ωστόσο, μια μελέτη που πραγματοποιήθηκε στο RISE και στη Volvo Cars** έδειξε ότι για να μετριαστεί η μειωμένη αντίληψη βάθους, οι κάμερες θα πρέπει κατά προτίμηση να παρουσιάζουν πρόσθετα γραφικά, τα οποία να υποδεικνύουν την απόσταση και τα επικίνδυνα αντικείμενα, που θα μπορούσαν να βοηθήσουν τον οδηγό να λάβει σωστές αποφάσεις».

Η τεχνολογία εξελίσσεται γρήγορα σε αυτόν τον τομέα. Η επιλογή μεταξύ ενός κλασικού πλαϊνού καθρέφτη ή ενός camera monitor system μπορεί να εξαρτάται από την προτίμηση ή την κατηγορία του κλάδου. Πρέπει να αξιολογήσετε τις απαιτήσεις της επιχείρησής σας αλλά και τις δυνατότητες συμμόρφωσης με τη νομοθεσία και, ενδεχομένως, την προτίμηση του οδηγού σας και τη δεκτικότητα σε νέες οδηγικές εμπειρίες.

*Η πραγματική εξοικονόμηση ενέργειας ενδέχεται να διαφέρει ανάλογα με διαφόρους παράγοντες, όπως για παράδειγμα, η ταχύτητα κίνησης, η χρήση του έλεγχου πορείας, οι προδιαγραφές του οχήματος, το φορτίο του οχήματος, η μορφολογία του εδάφους, η εμπειρία του οδηγού, η συντήρηση του οχήματος και οι καιρικές συνθήκες.

** Πηγή: Zhang, M. and G. Bin. Η επίδραση των CMS με AR στην απόδοση κατά την οδήγηση. (diva2:1717225), RISE Research Institutes of Sweden, Chalmers University of Technology, M.Sc. thesis. 2022, Διαθέσιμο από: http://urn.kb.se/resolve?urn=urn:nbn:se:ri:diva-61469